* Fale mechaniczne.
Cele
Uczeń:
- opisuje mechanizm przekazywania drgań z jednego punktu ośrodka do drugiego
- opisuje powstawanie fali mechanicznej
- opisuje rozchodzenie się fali mechanicznej jako proces przekazywania energii bez przenoszenia materii
- posługuje się pojęciem prędkości rozchodzenia się fali
- demonstruje powstawanie fali mechanicznej
- posługuje się pojęciami: amplitudy, okresu, częstotliwości, prędkości i długości fali do opisu fal; wyraża amplitudę, okres, częstotliwość, prędkość i długość fali w jednostkach układu SI
- stosuje do obliczeń związki między wielkościami fizycznymi opisującymi fale
- analizuje wykres fali, odczytuje z niego długość i amplitudę fali
Symulacja
Rozchodzące się w ośrodku zaburzenie (odkształcenie) nazywamy falą mechaniczną. Fala rozchodzi się w ośrodku sprężystym.
(przykłady fali poprzecznej od 0,36 do 2,00 minuty filmiku)
(przykłady fali podłużnej od 5,08 do 5,38 minuty filmiku)
Symulacja
Fala może się rozchodzić na duże odległości, choć cząsteczki ośrodka nie przemieszczają się wraz z nią, lecz jedynie wykonują drgania, przekazując energię kolejnym cząsteczkom.
(wyjaśnienie tego zagadnienia od 2,00 do 3,33 minuty filmiku)
Długość fali to odległość, jaką fala pokonuje w czasie jednego pełnego drgania cząsteczki ośrodka.
(wyjaśnienie tego zagadnienia od 3,34 do 5,00 minuty filmiku )
zad 1 (zadanie na 3)
Długość fali poprzecznej na powierzchni wody wynosi 8m, a jej częstotliwość 0,25Hz. Oblicz prędkość rozchodzenia się fali na wodzie.
odp: 2 m/s
zad 2 (zadanie na 4)
Fale morskie uderzają o stromy brzeg 20 razy na minutę. Podaj prędkość, z jaką docierają do brzegu grzbiety fal, jeśli odległość między nimi wynosi 9 m.
odp: 3 m/s
zad 3 (zadanie na 4)
Długie wahadło wychylone o mały kąt wykonuje drgania o okresie 2 s i amplitudzie 12 cm. Oblicz średnią szybkość wahadła w czasie przemieszczania z jednego końcowego położenia w drugie.
odp: 24cm/s, 0,24m/s
zad 4 (zadanie na 5)
Fala na wodzie rozchodzi się z prędkością 3 m/s. a czas, jaki upływa, gdy w miejscu, gdzie był grzbiet fali, pojawia się dolina, wynosi 1,5 s. Oblicz długość fali.
odp: 9 m
zad 5 (zadanie na 5)
Na powierzchni jeziora rozchodzi się fala o długości 60 cm z prędkością 3 m/s. oblicz okres i częstotliwość tej fali.
odp: T=0,2 s, f=5Hz
źródła:
https://www.youtube.com/watch?v=4LKzKRGlQgU