* Oddziaływania międzycząsteczkowe.

Cele
Uczeń: 
  •  informuje, że istnieją oddziaływania międzycząsteczkowe
  •  wyjaśnia, czym się różnią siły spójności od sił przylegania
  •  wskazuje w otaczającej rzeczywistości przykłady zjawisk opisywanych za pomocą oddziaływań międzycząsteczkowych (sił spójności i przylegania)
  • opisuje powstawanie menisku, wymienia rodzaje menisków
  • na podstawie widocznego menisku danej cieczy w cienkiej rurce określa, czy większe są siły przylegania, czy siły spójności
 

 
 
Między cząsteczkami wszystkich ciał działają siły zwane siłami międzycząsteczkowymi.
 

Siły spójności odpowiadają za wzajemne przyciąganie się cząsteczek tej samej substancji.
 
Siły przylegania powodują wzajemne przyciąganie się cząsteczek różnych substancji. 
 
 

Przykładowe doświadczenia ilustrujących siły przylegania i spójności zaprezentowane na filmiku:

1. Umieszczenie kropel wody na szkle (kropla się rozpływa) oraz na tkaninie impregnowanej (kropla zachowuje kulisty kształt).

2. Zetknięcie dwóch suchych szklanych płytek i ich rozdzielenie.  Następnie umieszczenie na jednej z nich kropel wody, ponowne zetknięcie płytek i próba ich rozdzielenia (trudniejsza, cząsteczki wody i szkła się przyciągają).

3.  Zrobienie w dnie plastikowego kubeczka, w niewielkich odstępach (około 3 mm), kilku otworów. Nalanie wody do kubeczka - woda wycieka strużkami. ściśnięcie strużek palcami - łączą się one w jedną strużkę. Następnie próba ich rozdzielenia.

4. Nalanie wody do czystej probówki - woda zwilża szkło i tworzy się menisk wklęsły.

5. Nalanie wody do zatłuszczonej probówki - woda nie zwilża szkła i tworzy się menisk wypukły.


 

 http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/cf/Reading_the_meniscus.svg/355px-Reading_the_meniscus.svg.png

                                                    menisk wklęsły                             menisk wypukły
 
                             F przylegania > F spójności                F przylegania < F spójności


 
 
Źródła:
https://www.youtube.com/watch?v=CemC7odVohw