* Trzecia zasada dynamiki Newtona.

Cele
Uczeń:
  •  podaje przykłady sił wzajemnego oddziaływania
  •  planuje i przeprowadza doświadczenie ilustrujące III zasadę dynamiki
  •  formułuje treść trzeciej zasady dynamiki Newtona
  •  opisuje wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się trzecią zasadą dynamiki Newtona
  •  opisuje zjawisko odrzutu i jego zastosowanie w technice
  •  demonstruje zjawisko odrzutu



Symulacja
 
III zasada dynamiki Newtona
 

 
 
 

 
 
Trzecia zasada dynamiki mówi, że oddziaływanie dwóch ciał jest zawsze wzajemne. 
 
Jeżeli jedno ciało działa na drugie pewną siłą, to drugie działa  na ciało pierwsze siłą taką samą co do wartości i kierunku, a o zwrocie przeciwnym. 
 

 
Trzecią zasadę dynamiki Newtona nazywana jest też zasadą akcji i reakcji. Każdej akcji towarzyszy reakcja o tej samej wartości i kierunku, lecz zwrócona przeciwnie.
 
 
 
Przykłady:
 
Ziemia przyciąga Księżyc siłą  , również Księżyc przyciąga Ziemię siłą  . Te dwie siły są równe sobie – co do wartości, lecz przeciwnie zwrócone. 
 Siły przyciągania Ziemi i Księżyca

 Przykład działania trzeciej zasady dynamiki Newtona

 
 
 
 
 
 
 
 
 
Doświadczenie 1 – Odrzutowa butelka 
 
 
Doświadczenie wykonała Sokolińska Noemi uczennica klasy VII Szkoły Podstawowej w Radostkowie.  
 

 
Doświadczenie 2 – Armatka
 
Przyrządy: Wózek, probówka z korkiem, świeczka 
 
Opis: Napełniamy probówkę wodą do 2/3 wysokości, zatykamy korkiem i mocujemy do wózka tak, aby nie mogła się poruszyć. Ustawiamy wózek z probówką, tak aby świeczka znajdowała się pod probówką. Zapalamy świeczkę i podgrzewajmy ostrożnie wodę w probówce.
  
Obserwacja: Korek wystrzelił a wózek przesunął się ze znacznie mniejszą prędkością niż korek.
 
Wnioski: W chwili wystrzelenia korka na wózek z probówką działała siła o takiej samej wartości jak siła działająca na korek, ale masa wózka jest znacznie większa i dlatego przesuwał się on z niewielką prędkością w porównaniu do prędkości korka. Na podobnej zasadzie działają silniki odrzutowe, które z dużą siłą wyrzucają gazy powstałe w wyniku spalania paliwa. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Źródła:
PhET Interactive Simulations, University of Colorado Boulder, https://phet.colorado.edu Na licencji CC BY 4.0 
https://phet.colorado.edu
epodręczniki