* Opory ruchu.
- posługuje się pojęciami: tarcie, opór powietrza
- wykazuje doświadczalnie istnienie różnych rodzajów tarcia
- wymienia sposoby zmniejszania lub zwiększania tarcia i opisuje znaczenie tarcia w życiu codziennym
- planuje i przeprowadza doświadczenia obrazujące sposoby zmniejszania lub zwiększania tarcia
- opisuje wpływ oporów ruchu na poruszające się ciała
Siły oporu ruchu to tarcie oraz inne opory utrudniające ruch.
Wartość siły oporu powietrza wzrasta wraz ze wzrostem szybkości ciała. Zależy także od kształtu ciała i wielkości jego powierzchni.
Gdy próbujemy wprawić w ruch ciało, które znajduje się w spoczynku, między nim a podłożem występuje tarcie statyczne. Natomiast gdy ciało jest w ruchu, między nim a podłożem występuje tarcie kinetyczne.
Doświadczenie 1:
Celem doświadczenia jest zbadanie jak siła tarcia zależy od rodzaju stykających się powierzchni.
Przebieg doświadczenia:
Klocek kładziemy na stole. Zaczepiamy siłomierz i przesuwamy klocek
a) po powierzchni stołu,
b) po kartce papieru
W którym przypadku siłomierz wskazuje większą wartość. Jak siła tarcia zależy od rodzaju stykających się powierzchni.
Obserwacje:
Wnioski:
Doświadczenie 2:
Celem doświadczenia jest zbadanie jak siła tarcia zależy od siły nacisku na powierzchnię stołu.
Przebieg doświadczenia :
Klocek kładziemy na stole. Zaczepiamy siłomierz i przesuwamy jeden klocek a następnie dwa klocki, jeden na drugim.
Co obserwujemy? Jak siła tarcia zależy od siły nacisku na powierzchnię stołu.
Obserwacje:
Wnioski:
Doświadczenie 3:
Celem doświadczenia jest pomiar siły tarcia przy wprawianiu ciała w ruch i podczas jego trwania.
Przebieg doświadczenia :
Klocek
kładziemy na stole. Zaczepiamy siłomierz i obserwujemy kiedy siłomierz
wskazuje większą wartość przy wprawianiu ciała w ruch czy podczas jego
trwania.
Co obserwujemy? W którym przypadku siła tarcia jest większa.
Obserwacje:
Wnioski:
Doświadczenie 4:
Celem doświadczenia jest pomiar siły tarcia przy przesuwaniu ciała i przy jego toczeniu.
Przebieg doświadczenia :
Ciągniemy siłomierzem wózek poruszający się na kołach , a następnie ciągniemy go siłomierzem do góry kołami.
Co obserwujemy? W którym przypadku siła tarcia jest większa.
Obserwacje:
Wnioski:
Doświadczenie 5:
Celem doświadczenia jest zbadanie wpływu obecności dodatkowych substancji między powierzchniami trącymi (np. wody, oliwy).
Przebieg doświadczenia :
Klocek kładziemy na stole. Zaczepiamy siłomierz i przesuwamy klocek
c) po powierzchni stołu,
d) po wodzie rozlanej na powierzchni stołu.
Co obserwujemy? W którym przypadku siła tarcia jest większa.
Obserwacje:
Wnioski:
Doświadczenie 6:
Celem doświadczenia jest zbadanie czy siła oporu powietrza zależy od kształtu poruszającego się przedmiotu.
Przebieg doświadczenia:
a) Rzucamy z tej samej wysokości, równocześnie kartkę panieru i gumkę do mazania.
b) Rzucamy z tej samej wysokości, równocześnie kulę ze zmiętego papieru i gumkę do mazania.
Co obserwujemy ? Jaki jest czas spadania przedmiotów w pierwszym i drugim przypadku
Obserwacje:
Wnioski:
Żródła:
https://www.youtube.com/watch?v=axGnQ0D6ycs